SÂU ĐỤC THÂN CÀ PHÊ: BIỂU HIỆN VÀ CÁCH PHÒNG TRỪ SÂU HIỆU QUẢ

Sâu đục thân cà phê là một trong những loại bệnh hại nghiêm trọng nhất đối với cây cà phê. Sâu có thể ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và phát triển của cây, làm giảm năng suất và chất lượng quả. Sâu đục thân cà phê có ba loại chính: Sâu đục thân mình trắng, sâu đục thân mình hồng và sâu đục thân mình đỏ. Cả ba loại sâu này hoạt động xuyên suốt nhưng bùng phát mạnh vào những tháng đầu năm và đầu mùa mưa.

Bài viết dưới đây Dr.Xanh sẽ cung cấp cho bà con, nguyên nhân cũng như đưa ra các biện pháp phòng trừ sâu đục thân hiệu quả nhất cho vườn cà phê.

THÔNG TIN CHUNG CỦA SÂU ĐỤC THÂN CÀ PHÊ

Sâu đục thân thì có nhiều loại, nhưng đối với cà phê thì có chủ yếu 3 loài sau:

ĐẶC ĐIỂM CỦA SÂU ĐỤC THÂN HẠI CÀ PHÊ

Sâu đục thân mình trắng

Đặc điểm hình thái: 

• Loài này khi trưởng thành có màu xanh đen, kích thước nhỏ và đẻ trứng vào các vết nứt trên thân hoặc cành của cây. 
• Sâu non có màu trắng ngà, không có chân và gồm nhiều đốt. Sâu đục thân mình trắng có vòng đời từ 126 đến 211 ngày tùy theo điều kiện khí hậu. 

Tập tính gây hại:

• Các dấu hiệu nhận biết cây bị sâu đục thân mình trắng là lá phía trên ngọn héo vàng, thân có các lỗ đục nhỏ, vỏ bị nứt đường kính lỗ đục 2-3mm. Trong các rãnh đục có sâu non và cây dễ bị gãy gục.
• Sâu non nở ra được 1-2 ngày đục vào vỏ quả, sâu tuổi 1, tuổi 2, tuổi 3 đục sâu vào thân cây và cành, đến tuổi 5, tuổi 6 sâu đục 1 khoảng rộng trong phần gỗ của cây và hoá nhộng tại đó. 
• Sâu non đục vào vỏ cây thành đường vòng quanh thân và còn ở trong lớp vỏ cây từ 20 – 30 ngày mới đục vào lõi gỗ làm cho chỗ vỏ đó phình lên. Sâu non đục vào thân gỗ tạo thành các đường đi lên hoặc đi xuống, đục đến đâu đùn phân ra phía sau lấp đường đục đến đó.
• Chúng hoạt động quanh năm nhưng gây hại nặng vào tháng 4, 5 và 10, 11. 

Sâu đục thân mình hồng

Đặc điểm hình thái:

Sâu này có thân dài 30 – 50mm, màu hồng, được bao phủ bởi lớp lông trắng. Vòng đời của sâu đục thân mình hồng gồm các giai đoạn: Trứng --> Sâu non --> Nhộng --> Bướm trưởng thành.

• Bướm trưởng thành có màu trắng với nhiều chấm nhỏ màu xanh biếc hoặc xanh đen, thân dài 20 – 30mm.
• Sâu non biến thành nhộng khi đạt kích thước tối đa, nhộng dài 15 – 34mm. 

Tập tính gây hại:

• Bướm cái đẻ trứng vào vỏ cây, sâu non sau đó đục vào giữa thân cây và đùn mạt gỗ ra ngoài.
• Nhộng sau đó biến thành bướm và bay ra ngoài tìm những nơi cành lá xanh tốt để đẻ trứng tiếp tục chu kỳ sinh sản. 
• Sâu đục thân mình hồng phát triển tốt ở nhiệt độ 20 – 28 độ C, dưới 18 độ C sâu phát triển chậm. Sâu thường gây hại ở cây có tán không cân đối, những vườn không có cây che bóng.
• Sâu non sống và phát triển bên trong thân cây, gây tổn thương cho cấu trúc và chức năng của cây. Sâu non có thể di chuyển từ cây này sang cây khác hoặc từ cành này sang cành khác, gây ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của cây, thậm chí gây chết cây.

Sâu đục thân mình đỏ

Đặc điểm hình thái:

• Trưởng thành là loài bướm trắng với nhiều chấm đen xanh biếc, thân dài 20-30mm, màu đỏ và được phủ bằng lớp lông trắng. 
• Sâu non đẫy sức dài 30-50mm thân màu đỏ. Nhộng dài 15-34mm vẫn sống trong thân cây.
• Sâu đục thân mình đỏ non có khả năng di chuyển nhanh. 

Tập tính gây hại:

• Sâu đục thân mình đỏ có chu kỳ sinh trưởng từ trứng, sâu non, và sâu trưởng thành. Mỗi con sâu trưởng thành có thể đẻ hàng nghìn quả trứng ở những phần non của cây cà phê.
• Sâu non có 6 giai đoạn lột xác và mỗi lần lột xác sẽ tăng khả năng phá hoại. Các vết đục của sâu non có thể nhận biết được bằng vết đùn phân ra ngoài. 
• Loài sâu này có thể gây thiệt hại cho cả những phần non của cây, như chồi, nụ, đốt, cành và quả. 
• Sâu non rất nhỏ nhưng hoạt động nhanh nhẹn, đục vào cành tăm hay đốt non, ở tuổi 3 đục vào gốc cành, thường phá hại ở cành cấp 1, cấp 2. Sâu non có 6 tuổi, mỗi tuổi 1 lần lột xác, mỗi lần lột xác là một lần di chuyển chỗ ở, do đó sâu có thể phá hại rất nhiều cành cà phê.

BIỂU HIỆN GÂY HẠI CỦA SÂU ĐỤC THÂN CÀ PHÊ

Sâu đục thân tấn công vào thân cây cà phê bằng cách đục lỗ vào vỏ và xâm nhập vào phần bên trong cây. Điều này gây ra những vết nứt, lỗ đục trên thân cây và làm yếu đi cấu trúc của cây. Cụ thể trên thân cây có những đường lằn nổi lên theo hình vòng cung. Vỏ của cây bị nứt nẻ và xuất hiện các lỗ đục có đường kính khoảng 2 – 3 mm. 

Nếu chẻ dọc thân cây, ta có thể thấy các đường rãnh sâu đục, và có thể phát hiện sâu non có màu trắng ngà, không có chân và toàn thân bao gồm nhiều đốt. Cây bị sâu đục thân có lá bị vàng héo và cây phát triển thêm nhiều chồi thân.

TÁC HẠI CỦA SÂU ĐỤC THÂN

Ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cây cà phê

Sâu đục thân xâm nhập vào cây, gây cản trở sự lưu thông của chất dinh dưỡng và nước trong cây. Điều này khiến cây sinh trưởng và phát triển kém. Toàn bộ lá phía trên ngọn bị vàng héo, các lá phía dưới còn xanh. Sâu non có thể đục vào gốc cành, làm cho cành bị héo rũ và khô dần. Cây mọc thêm nhiều chồi thân, tăng trưởng không đều.

Thêm vào đó, các vết rạn nứt và lỗ đục trên thân cây tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn, nấm và các tác nhân gây bệnh xâm nhập vào cây. Khi cây bị tấn công nặng, có thể dẫn đến việc gãy cây tại vị trí bị sâu đục.

Giảm năng suất và chất lượng hạt

Cây không được cung cấp đủ nước và chất dinh dưỡng đi toàn thân, gây khó khăn trong việc ra hoa đậu trái. Hậu quả là sản lượng ít, năng suất thấp, chất lượng quả và hạt cà phê cũng không được đảm bảo.

Sâu non có thể tấn công quả. Quả cà phê bị sâu non tấn công sẽ bị héo và chín ép trái làm trái dễ bị lép. Từ đó ảnh hưởng xấu đến giá trị thương mại của sản phẩm cuối cùng, giảm thu nhập của nhà vườn. Đồng thời khiến bà con chịu nhiều tổn thất khi cây chết, đổ gãy và hao tổn chi phí loại trừ sâu hại.

BIỆN PHÁP PHÒNG TRỊ SÂU ĐỤC THÂN CÀ PHÊ

Cách phòng ngừa sâu đục thân

Để phòng ngừa sâu đục thân cây cà phê, một số biện pháp bà con cần thực hiện như sau:

• Trồng cây che bóng để giảm cường độ ánh sáng mặt trời. Cây che bóng cũng giúp tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của thiên địch.
• Loài ong Apenesia sahyadrica Azevedo & Waichert, ký sinh trên sâu non của sâu đục thân mình trắng, là thiên địch của chúng.
• Tạo hình sửa cành cho cây cà phê. Nhờ đó để cây có bộ tán lá cân đối và thân cây được che phủ từ trên xuống dưới. Việc này giúp giảm bớt diện tích tiếp xúc của sâu với thân cây, cũng như tăng khả năng thoát nước của cây khi mưa.
• Bón phân cân đối, đầy đủ các chất dinh dưỡng cho cây cà phê. Phân bón không chỉ giúp cây phát triển tốt, mà còn tăng sức đề kháng cho cây chống lại các loại sâu bệnh.
• Thường xuyên thăm vườn, vệ sinh vườn sạch sẽ. 

Cách trị sâu đục thân

• Cắt bỏ và tiêu hủy các đoạn thân, cành bị sâu đục thân gây hại. Đây là biện pháp quan trọng nhất để ngăn chặn sự lây lan của sâu đến các cây khác. Sau khi cắt bỏ, nên đốt hoặc chẻ thân cây ra để thu gom và diệt sâu non.
• Dùng bẫy đèn để bắt và tiêu diệt các con trưởng thành của sâu đục thân. Các con trưởng thành (bướm, xén tóc) rất nhạy cảm với ánh sáng. Thế nên có thể dùng bẫy đèn để bắt chúng vào đầu mùa mưa, khi chúng ghép đôi và sinh sản.
• Phun thuốc trừ sâu cũng là cách để diệt sâu non. Có thể sử dụng các loại thuốc có hoạt chất: Diazinon, Chlorpyrifos Ethyl, Cypermethrin… với liều lượng và lượng nước phun theo hướng dẫn. Nên phun 2 – 3 lần vào sáng sớm hoặc chiều mát, ướt đều toàn bộ cây, tập trung vào thân cây.

CÁCH TRỊ SÂU ĐỤC THÂN CÀ PHÊ ĐỘC QUYỀN TỪ DR.XANH

Dr.Xanh mang đến giải pháp độc quyền giúp bà con phòng trị sâu đục thân trên cây cà phê hiệu quả. Phương pháp nhanh, triệt để và đảm bảo an toàn cho cây trồng:

Thuốc Trừ Sâu KILLEX

KẾT LUẬN

Sâu đục thân cây cà phê là một loại sâu hại rất nguy hiểm, có thể gây thiệt hại nặng cho năng suất và chất lượng cà phê. Bà con cần chú ý phòng ngừa và bảo vệ cây trồng. Dr.Xanh kính chúc bà con mùa màng bội thu! Mọi chi tiết thắc mắc bà con vui lòng liên hệ bên dưới.

• Địa chỉ: B19 Quốc Lộ 1A, P. Hưng Thạnh, Q. Cái Răng, Tp. Cần Thơ.
• Email: [email protected]
• Fanpage: Dr.Xanh – Bệnh Viện Cây Trồng
• Điện thoại: 0907.083.094